pl
plen

czytaj więcej

Historia kamienicy Rynek 10 w Lublinie

Po raz pierwszy kamienica pojawiła się w źródłach w 1521 roku, gdzie występuje pod nazwą Gambalińskiej, Naborowskiej i Nossadyniowskiej. Wówczas jej właścicielem był niejaki Gambala. Prawdopodobnie już wówczas, lub kilkanaście lat później, budynek był murowany. Od swojego pierwszego, znanego źródłowo właściciela dom zwany był Gambalińskim. Kolejnym właścicielem został Jerzy Purbach, rajca warszawski. Pod datą 1550 widnieje następna wzmianka dotycząca właściciela. Odnosi się do Jana Burbacha. Niewielka zmiana w brzmieniu nazwiska prawdopodobnie oznacza, że był to przedstawiciel tej samej rodziny. W rękach rodziny Burbachów kamienica pozostawała do roku 1563, kiedy to spadkobiercy Jana sprzedali dom Andrzejowi Kłoczowskiemu. Nowy właściciel szybko pozbył się świeżo nabytej nieruchomości i odsprzedał ją Gothardowi i Katarzynie Wonraithom. Kolejnym właścicielem został Filip Schlichting. Wówczas po raz pierwszy w źródłach budynek zostaje odnotowany jako murowany. W ciągu kilku lat poprzedzających wielki pożar z 1575 roku kamienica często zmieniała swoich właścicieli. Ciężko powiedzieć, jakim dokładnie uszkodzeniom uległa w czasie pożaru. Należała wówczas do Wincentego Matyasowicza, który podejmował różnorakie prace budowlane. Jednym z efektów było powstanie muru granicznego dzielącego kamienice Rynek 10 i 11. Wiadomo, że za czasów spadkobierców Wincentego kamienica posiadała już pierwsze piętro oraz strych. Od nazwiska jednej z córek Wincentego, Zuzanny Naborowskiej, od lat 20. XVII wieku aż do początków kolejnego stulecia, budynek występował pod nazwą kamienicy Naborowskiej. Nazwa funkcjonowała nawet po zmianie właściciela w roku 1659. Dopiero w wieku XVIII zaczęto ją nazywać kamienicą Nossadyniowską od nazwiska nowych posiadaczy, Antoniego i Anny Nossadynich.

Przez kolejne sto lat nie wiadomo, jak zmieniali się właściciele budynku, ponieważ nie ma w aktach miejskich żadnych wzmianek na ten temat, jak również nie istnieją informacje dotyczące stanu budynku, czy przeprowadzanych remontów. Dopiero w 1820 roku kamienica pojawia się w źródłach jako budynek w stanie bardzo zaniedbanym, z przyległym do niego placem, który został wykupiony przez Marcina Kobylińskiego, a następnie odsprzedany rodzinie Pruszyńskich. Nowy właściciel, Józef Pruszyński, zaciągnął wysoką pożyczkę na odbudowę kamienicy. Nowy wygląd obiektu został dokładnie opisany w 1845 roku, podczas oszacowywania wartości, w związku z objęciem go obowiązkowym ubezpieczeniem. Była to kamienica murowana, trzypiętrowa, posiadająca cztery kondygnacje piwnic. Wówczas przylegały już do niej dwie oficyny. Z powodu niepłacenia długów, spadkobiercy Józefa Pruszyńskiego zostali wywłaszczeni i w 1852 roku budynek został poddany licytacji, kiedy to wykupił go krewny Jakub Prószyński. Od końca lat 90. XIX wieku aż do wojny kamienica znajdowała się w posiadaniu rodzin pochodzenia żydowskiego, głównie Mendelsbergów ( m.in. Tauby i Beli ) oraz Finkelsztainów (Fajwla), ale także Lama Manesa. Po wojnie kamienica, w bardzo złym stanie, została oddana rodzinom przedwojennych właścicieli. W 1954 roku przeprowadzono dokładne prace remontowe. W 1971 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/496. W ostatnich latach kamienica została ponownie poddana kapitalnemu remontowi.

 

Lokatorzy według wyznania, płci i wieku w 1940 roku [Inspekcja Budowlana, sygn. 4742]

Ogólna ilość mieszkańców 108

Chrześcijan 4

Żydów 104

Mężczyzn 36

Kobiet 43

Dzieci do lat 6 włącznie 13

Dzieci do lat 7-18 włącznie  16

 

Kalendarium

1521 – właścicielem budynku jest Gambala;

1550 – kamienica należy do Jana Burbacha;

1563 – od spadkobierców Jana dom nabywa Andrzej Kłoczowski, który wkrótce odsprzedaje go Gothardowi i Katarzynie Wonraithom;

1575 – pożar Lublina;

1669 – kamienica staje się własnością Antoniego i Anny Nossadynich;

1820 – budynek zostaje wykupiony przez Marcina Kobylińskiego;

1845 – przeprowadzenie wizji kamienicy przy okazji obowiązkowego ubezpieczenia;

1852 – podczas licytacji budynek kupuje Jakub Prószyński;

1954 – generalny remont obiektu;

2001 – wymiana pokrycia dachowego budynku;

2002 – rozpoczęcie prac renowacyjnych wewnątrz budynku;

2005 – renowacja elewacji z odtworzeniem dekoracji sgraffitowej z 1954 roku.